Πραγματικότητα; Όχι, ευχαριστώ!

Γράφει η Αριστέα Σταυροπούλου.

Κι ανοίγεις την τηλεόραση, ανοίγεις τα social media, ανοίγεις την εφημερίδα (εντάξει, εσείς οι λίγοι που παίρνετε ακόμα εφημερίδες, να ζήσει και κανένας άνθρωπος σε τυπογραφείο και περίπτερο). Συνεχώς παρακολουθείς και διαβάζεις ειδήσεις που είτε σου μαυρίζουν την ψυχή είτε σου «ανάβουν τα λαμπάκια». Στα 10 νέα, τα 9 είναι άσχημα. Σκέφτεσαι και αγανακτείς: «Άντε στο καλό, τι θέλω και τα βλέπω;». Απορείς με τον εαυτό σου. «Καλοκαιριάτικα χαλάω τη διάθεσή μου, αντί να χαλαρώνω και να ξεκουράζω το μυαλό μου. Καλύτερα να ακούω τα τζιτζίκια και τον πιτσιρικά από απέναντι που έχει “λυσσάξει” μέσα στο μεσημέρι. Δεν πειράζει, καλύτερα αυτοί!», μουρμουρίζεις και κλείνεις αποφασιστικά τα πάντα. Δεν θα βλέπεις δελτία ειδήσεων, ούτε θα σκρολάρεις μετά μανίας στις ειδησεογραφικές σελίδες. Θα κάνεις διακοπές από την πραγματικότητα, τι καλύτερο;

Έχεις δίκιο, σε καταλαβαίνω. Πόσα να αντέξουμε καθημερινά; Έχουμε τα δικά μας, να φορτωνόμαστε και του κόσμου όλου; Δολοφονίες, εγκλήματα, ληστείες, απάτες, πολιτικοί διαξιφισμοί, ανεργία, αυτοκτονίες, δίκες, καταπάτηση δικαιωμάτων, πρόσφυγες, πνιγμοί, καταποντισμοί, καταστροφή περιβάλλοντος και τόσα ακόμη. Δεν πάει άλλο. Τουλάχιστον για ένα διάστημα πρέπει να «αποτοξινωθείς», να ηρεμήσεις, βρε αδερφέ. Στο κάτω-κάτω, και που τα μαθαίνεις, μπορείς να κάνεις κάτι; Πού σε βοηθάει και πού βοηθάς κι εσύ; Άσε που όσο πιο πολλά άσχημα βλέπεις, τόσο πιο πολύ τα συνηθίζεις και δεν σου κάνουν και εντύπωση. Όλοι το έχουμε νοιώσει αυτό, αλήθεια είναι. Όπως αλήθεια είναι ότι οι άνθρωποι νοιάζονται μόνο για το χρήμα και την εξουσία και το σύστημα είναι φτιαγμένο από άλλους και για άλλους. Άρα γιατί να σκοτίζεσαι; Μείνε απ’ έξω και μακριά από όλα, να έχεις την ησυχία σου. Μόνο ό,τι αφορά άμεσα εσένα και την οικογένειά σου θα ψάχνεις –μη μένεις και εντελώς στο σκοτάδι και χάσεις κάτι καλό για το σπιτικό σου– κι όλα τα άλλα… στάχτη και μπούλμπερη! Σε καταλαβαίνω, αλήθεια.

Μία παράκληση μόνο έχω. Εκεί που θα είσαι στις ξέγνοιαστες, ανέφελες διακοπές σου, μην κάνεις διακοπές κι από ό,τι σε κάνει άνθρωπο, από ό,τι σε κάνει ξεχωριστό και από ό,τι ήθελες να είσαι και να είναι οι γύρω σου για σένα όταν ήσουν παιδί. Ξέρεις τι λέω, έλα, μη χαμηλώνεις το βλέμμα τώρα. Σίγουρα θυμάσαι. Αν το σκεφτείς λίγο, θα καταλάβεις για πότε και για τι πράγμα λέω. Για τότε που πίστευες στη δύναμη των ανθρώπων, όχι ξέροντας τη θέση, το αξίωμα ή την περιουσιακή τους κατάσταση, αλλά κοιτάζοντας μια φορά στα μάτια τους και στο χαμόγελό τους. Από μία απλή τους κίνηση ή μια λέξη τους αυθόρμητη και αληθινή. Και σκεφτόσουν ότι έτσι θα γίνεις κι εσύ μεγαλώνοντας.

Σαν τον κυρ-Φάνη, τον μπακάλη, που μια μέρα κατάλαβε ότι σου έλειπαν 20 δραχμές για τη σοκολάτα και στην κέρασε χωρίς να πει κουβέντα.  Ή σαν τη γιαγιά στο χαμηλό σπίτι, που μουρμούριζε για τη φασαρία που κάνατε 7-8 τρελόπαιδα στην πλατεία, αλλά σας έδινε την μπάλα κάθε φορά που έπεφτε στην αυλή της με την ευχή «πολλά γκολ να βάλετε, λεβέντες». Θυμάσαι εκείνον τον δάσκαλο, που δεν σας μάλωσε όταν φέρατε το γατάκι μέσα στην τάξη, αλλά σας έδειξε πώς να το φροντίσετε και τελικά το υιοθέτησε εκείνος, ονομάζοντάς το «Πειρατή»; Και ήταν κι εκείνος ο κύριος με το καρό γιλέκο στο καφενείο, που διάβαζε ό,τι βιβλίο κι αν έπεφτε στα χέρια του και πάντοτε ήταν πρόθυμος –ιδίως αν τον πλησίαζε παιδί– να απαντήσει σε κάθε είδους απορία, όσο «κουτή» ή σοβαρή ήταν. 

Στις διακοπές σου από την πραγματικότητα, καλέ μου φίλε, θυμήσου όλους αυτούς που θαύμαζες ως παιδί. Όχι τους ήρωες με τις μάσκες, αλλά τους αληθινούς, απλούς ανθρώπους δίπλα σου. Αυτοί υπάρχουν ακόμα, ίσως με άλλο όνομα και πρόσωπο, αλλά υπάρχουν. Κι όλοι αυτοί σε έχουν ανάγκη. Πώς; Σου ζητούν να ξέρεις τι γίνεται γύρω σου. Διότι μόνο όταν παρατηρείς και αφουγκράζεσαι όσα συμβαίνουν στον κόσμο σου, μπορείς όχι μόνο να τα αντιμετωπίσεις, αλλά και να τα αλλάξεις. Και μόνο τότε, με μάτια, αφτιά και καρδιά ανοιχτά, μπορείς να δεις όλα τα θλιβερά, τα ακατανόητα και εξοργιστικά που έρχονται στο φως, μα και άλλα, λυτρωτικά και ελπιδοφόρα, που συμβαίνουν παράλληλα.

Το να αρνείσαι να ενημερώνεσαι και να βλέπεις στιγμές από την κοινωνία και τον πλανήτη όπου ζεις ισοδυναμεί στην πραγματικότητα με αυτό που είπε πριν από χρόνια ο Μάνος Χατζιδάκις: «… Η πιθανή προέκταση είναι να συνηθίσουμε τη φρίκη και να μας τρομάζει η ομορφιά. Η ανοχή πολλαπλασιάζει τα “ζώα” στη δημόσια ζωή, τα ισχυροποιεί και τα βοηθά να συνθέσουν με ακρίβεια τη μορφή του τέρατος που προΐσταται, ελέγχει και μας κυβερνά». Διότι ομορφιά υπάρχει και μπορεί να υπάρξει περισσότερη, όχι με την ανοχή και την αδιαφορία μας, αλλά με τη γνώση, το ενδιαφέρον και το διαφορετικό, γεμάτο φως παράδειγμά μας.

Σε καταλαβαίνω, είμαι κι εγώ σαν εσένα. Δεν μπορώ τις γκρίζες, κυνικές αλήθειες. Αναζητώ τις χαρούμενες, ουσιαστικές διακοπές και τις καλές ειδήσεις. Και τους ανθρώπους που συνθέτουν και τις δύο αυτές. Υπάρχουν πολλοί –όπως όταν ήμασταν παιδιά. Μα τώρα, όταν δυσκολεύομαι να τους βρω, προσπαθώ να είμαι ένας από αυτούς. Διότι εμείς, όλοι μας, είμαστε η πραγματικότητά μας.