Ο ατομικός χαρακτήρας της νοητικής υστέρησης

Εισαγωγικά, θα πρέπει να σημειωθεί πως στον τομέα της συμπεριφοράς ένα παιδί με νοητική υστέρηση είναι πιθανό να εμφανίζει έντονα στοιχεία άγχους, επιθετικότητα, έντονα ξεσπάσματα και παρόρμηση. Άλλα χαρακτηριστικά σε επίπεδο συμπεριφοράς είναι οι δυσκολίες που εντοπίζονται σε επίπεδο αυτορρύθμισης σε συνάρτηση με το περιβάλλον καθώς επίσης, οι δυσκολίες που σχετίζονται με την ανάπτυξη και την οικοδόμηση σχέσεων τόσο σε προσωπικό όσο και  σε κοινωνικό επίπεδο.

Χαρακτηριστικές είναι και οι δυσκολίες που αφορούν στην καλλιέργεια και τη σταθεροποίηση δεξιοτήτων καθημερινής πρακτικής. Δεν θα πρέπει να παραλειφθεί, ότι ο βαθμός και η ένταση με την οποία εκδηλώνονται τα χαρακτηριστικά αυτά  διαφοροποιούνται σημαντικά από άτομο σε άτομο και για αυτό τον λόγο παρατηρείται έντονη ανομοιογένεια μεταξύ των περιπτώσεων των ατόμων με νοητική υστέρηση.

Οι υπερβολές στη συμπεριφορά συνιστούν ένα από τα πιο κοινά χαρακτηριστικά των ατόμων αυτών, ενώ παράλληλα διαπιστώνεται πως όσο πιο σοβαρή είναι η νοητική στέρηση τόσο πιο υψηλή είναι η συχνότητα εμφάνισης προβλημάτων συμπεριφοράς. Αυτό σημαίνει, ότι  η συμπεριφορά που εκδηλώνει ένα παιδί με νοητική υστέρηση εξαρτάται από συγκεκριμένα ατομικά χαρακτηριστικά μεταξύ των οποίων συμπεριλαμβάνεται ο δείκτης νοημοσύνης.

Ωστόσο, για το στοιχείο αυτό έχουν γίνει πολλές συζητήσεις και  προβληματισμοί. Επιστήμονες στον χώρο της ειδικής αγωγής τονίζουν πως δεν θα πρέπει να ταυτίζεται η νοημοσύνη με την προσαρμοστική συμπεριφορά παρά το γεγονός ότι υπάρχει θετική συσχέτιση των επιδόσεων στην προσαρμοστική συμπεριφορά με τις επιδόσεις στη νοημοσύνη.

Επισημαίνεται πως η νοημοσύνη θα πρέπει να εκλαμβάνεται ως αποτέλεσμα της προσαρμοστικής συμπεριφοράς ή  ότι υπάρχει απλώς μεταξύ τους μία συνάφεια. Σε κάθε περίπτωση, ο ατομικός χαρακτήρας της νοητικής υστέρησης τεκμηριώνεται από το γεγονός ότι η δίκη αναγνωρίζουν πως οι δεξιότητες που αφορούν στην καθημερινή ζωή είναι σε θέση να προσδιορίσουν σε αρκετά μεγάλο βαθμό την ποιότητα της προσαρμοστικής συμπεριφοράς του ατόμου και το στοιχείο αυτό λειτουργεί στο να γίνει διάγνωση της νοητικής υστέρησης.

Μαρία Ζαφείρη

Ειδικός Παιδαγωγός – Φιλόλογος.