«Πέμπτη Εποχή των αοράτων» του Θάνου Τσάμπρα

Ποιητής, σεναριογράφος και θεατρικός συγγραφέας, ο Θάνος Τσάμπρας έχει συγγράψει το έργο Επτά Σημάδια, το οποίο εκτός της θεατρικής του μορφής αποτελεί εγχειρίδιο για άσκηση θεατρικών ομάδων. Είναι μέλος της Ένωσης Σεναριογράφων Ελλάδας στην οποία υπήρξε και Γενικός Γραμματέας, ενώ για χρόνια έχει διατελέσει στέλεχος Δημιουργικού Τμήματος σε τηλεοπτικό σταθμό. Έχει βραβευτεί από τον Όμιλο για την Unesco Πειραιώς και Νήσων για το θεατρικό του έργο Καρύδια με μέλι, ενώ η Πέμπτη Εποχή των αοράτων, που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Παρουσία, έρχεται να προστεθεί στις ήδη δημοσιευμένες ποιητικές συλλογές του.

Σε αυτήν τη συλλογή, ο ποιητής συνδυάζει στοιχεία της καθημερινότητας με τον λυρισμό και το αμετάβλητο του πεπρωμένου. Με εικόνες που προέρχονται από τη φύση και κάποιες φορές προσωποποιούν το ανθρώπινο ον, ο αναγνώστης ανιχνεύει χαρακτηριστικά παλαιότερων εποχών και ουτοπικά ψήγματα μιας μυθικά πλασμένης εποχής. Ο ομοιοκατάληκτος στίχος συμβάλλει στην απόδοση του λυρισμού που άλλοτε παρουσιάζεται με ολύμπια μορφή κι άλλοτε ως θνητή ύπαρξη, άρρηκτα συνδεδεμένη με την επίγεια μοίρα της και αποδεχόμενη τα πάθη της ή τις διαταγές που όριζε η κοινωνία. Σε αυτό το πλαίσιο, ξεπροβάλλουν ανά διαστήματα γυναικείες φιγούρες που υποτάχθηκαν σε αποφάσεις για την ίδια τους τη ζωή και ύστερα η απογοήτευση τις έπνιξε ή η λαχτάρα και το ασυμβίβαστο της νιότης αποτέλεσαν την κινητήριο δύναμη της φυγής τους.

Η νιότη μπορεί να ανθίζει όλα τα συναισθήματα, όμως, η απόσταση από τα γηρατειά δεν είναι τόσο μακρινή όσο φαίνεται, και το ποιητικό υποκείμενο φαίνεται να το έχει συνειδητοποιήσει, δίχως, ωστόσο, να διακατέχεται από κάποια αίσθηση ή επιθυμία παραίτησης από τη ζωή. Άλλωστε, όλα περνούν στη σφαίρα της λήθης και τα χρόνια εξοπλίζουν με σοφία εκείνον που τα κουβαλά στην πλάτη του και φέρει τις εμπειρίες τους. Στη μνήμη, όμως, μένουν εικόνες από το παρελθόν, φανταστικές ή αληθινές, δεν έχει σημασία, γιατί, τελικά, η ποιητική τους απόδοση φανερώνει κάθε κρυφή πτυχή της σκέψης.

Ο ομοιοκατάληκτος στίχος συνυπάρχει σε ορισμένα ποιήματα της συλλογής με ένα αφηγηματικό μοτίβο, το οποίο διηγείται μια ιστορία που ξεδιπλώνεται σιγά σιγά, προσδίδοντάς της ζωντάνια. Από την άλλη πλευρά, αφιερώνεται σε περιγραφές προσώπων ή καταστάσεων επιτυγχάνοντας την οικειότητα μεταξύ του αναγνώστη, του δημιουργού ή ακόμη και των πρωταγωνιστών του ποιήματος.

Μορφές αντλημένες από ατμόσφαιρα παραμυθιού που εκ πρώτης αναγνώσεως φαίνεται να λειτουργούν ως αντίθεση με τη γήινη και γεμάτη δυσκολίες πραγματικότητα, όμως, τη συμπληρώνουν και της προσδίδουν μια αίσθηση ελπίδας. Τα παραμυθικά στοιχεία αποκτούν μια νατουραλιστική διάσταση στις ιστορίες των θνητών προσώπων δημιουργώντας μια ρέουσα και αλληλοσυνδεόμενη δομή που οδηγεί τον αναγνώστη ρυθμικά να κατανοήσει την ιστορία πίσω από κάθε ποίημα.

Η Πέμπτη Εποχή των αοράτων του Θάνου Τσάμπρα παρουσιάζει πράγματι μια άλλη εποχή. Μια εποχή που συνδέει την άνοιξη με το φθινόπωρο, τη ρομαντική ανεμελιά με την επίγεια πραγματικότητα ή τα κοινωνικά κατάλοιπα του παρελθόντος. Πράγματα αόρατα αιωρούνται πάνω από την ύπαρξη, από τα γεγονότα, αλλά και πάνω από τον ίδιο τον χρόνο. Ρέουν στο ποτάμι του καιρού και διασώζονται για να γίνουν έμπνευση για ποιήματα σύγχρονων ποιητών, αποδεικνύοντας πως παρά τη χειροπιαστή ανυπαρξία τους, ξεχωρίζουν για την ουσία και τη συνεχή ύπαρξή τους στον χρόνο.